سندروم تورت چیست؟
سندروم تورت اختلالی است که باعث حرکات تکراری یا صداهای ناخواسته (تیک‌ها) می‌شود که به راحتی قابل کنترل نیستند.
به گزارش گروه سلامت پلاس ماد به نقل از mayoclinic ، سندروم تورت یا سندروم توره که با اسامی نشانگان توره ، اختلال تیک یا بیماری تیک نیز شناخته می‌شود، اختلالی است که باعث حرکات تکراری یا صداهای ناخواسته (تیک ها) می‌شود که به راحتی قابل کنترل نیستند. برای مثال، ممکن است پشت سر هم چشمک بزنید، شانه‌هایتان را بالا بیاندازید یا بی‌اختیار صداها و کلمات توهین‌آمیز از دهانتان بیرون بیاید.
تیک ها یا علائم سندروم توره بین سنین ۲ تا ۱۵ سال و به‌طور میانگین حدود ۶ سالگی بروز پیدا می‌کند.مرد ها سه تا چهار برابر بیشتر مستعد ابتلا به سندرم تورت هستند.
اگرچه هیچ درمانی برای سندرم توره وجود ندارد، اما روش های تسکین‌دهنده‌ای دردسترس است. بسیاری از افراد مبتلا به سندروم تورت یا اختلال تیک تا زمانی که علائم مشکل ساز نباشند، نیازی به درمان ندارند. معمولا ً تیک ها بعد از سنین نوجوانی کاهش می‌یابند یا کنترل می‌شوند.
علائم سندروم توره چیست؟
تیک ها حرکات یا صداهای ناگهانی، کوتاه و متناوب علائم بارز سندروم تورت هستند. علائم می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند. علائم شدید ممکن است به طور قابل توجهی در ارتباطات، عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تداخل ایجاد کنند.
طبقه بندی تیک ها به شرح زیر است:
- تیک‌های ساده: این تیک های ناگهانی، کوتاه و تکراری گروه محدودی از عضلات را درگیر می‌کنند.
- تیک‌های پیچیده: این الگوهای هماهنگ و مشخص حرکتی چندین گروه عضلانی را درگیر می‌کنند.
تیک ها می‌توانند شامل حرکات (تیک های حرکتی) و اصوات (تیک های صوتی) باشند. تیک های حرکتی معمولاً قبل از تیک های صوتی اتفاق می‌افتند. طیف تیک هایی که افراد تجربه می‌کنند متنوع است.
تیک‌های حرکتی شایع در سندروم تورت
| تیک‌های ساده | تیک‌های پیچیده |
| چشمک زدن | لمس‌کردن یا بوکردن اشیا |
| حرکات ناگهانی سر | تکرار حرکات مشاهده‌ای |
| بالا انداختن شانه‌ها | قدم‌زدن با الگوی خاص |
| حرکات سریع و جهشی چشم | حرکات ناپسند |
| کشش یا انقباض ناگهانی بینی | خم‌شدن یا پیچیدن |
| حرکات دهان | پرش یا لی‌لی کردن |
تیک‌های صوتی شایع در سندروم تورت
| تیک‌های ساده | تیک‌های پیچیده |
| خرخر کردن | تکرار کلمات یا عبارات شخصی خود فرد |
| سرفه کردن | تکرار کلمات یا عبارات دیگران |
| صاف کردن گلو | استفاده از کلمات مبتذل، ناپسند یا ناسزا |
| عوعو کردن |
علاوه‌براین، تیک ها می‌توانند:
- از نظر نوع، فرکانس و شدت متفاوت باشند
- هنگام بیماری، استرس، اضطراب، خستگی یا هیجان شدت یابند
- هنگام خواب اتفاق بیافتند
- در طول زمان تغییر کنند
- در اوایل نوجوانی شدید باشند و در بزرگسالی بهبود یابند
قبل از بروز تیک های حرکتی یا صوتی، به احتمال زیاد در جسم خود احساس ناراحتی مانند خارش، سوزن سوزن شدن یا تنش تجربه خواهید کرد که با بروز تیک ها تسکین می‌یابند. برخی از مبتلایان به سندروم توره با تلاش فراوان می‌توانند موقتاً تیک ها را متوقف کنند یا مانع آنها شوند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید؟
اگر در کودک‌تان متوجه حرکات یا صدا های غیرارادی شدید، به پزشک مراجعه کنید.
همه‌ی تیک ها نشانه‌ی بیماری تیک یا نشانگان توره نیستند. در بسیاری از کودکان تیک هایی ایجاد می‌شود که طی چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین می‌روند. با این حال، هر زمانی که کودک رفتارهای غیرمعمول از خود نشان دهد، مهم است که علت آن شناسایی شده و مشکلات سلامتی جدی رد شوند.
علت سندروم تورت چیست؟
علت دقیق سندروم توره مشخص نیست. سندرم تورت اختلال پیچیده‌ای است که احتمالاً در اثر ترکیبی از عوامل ارثی (ژنتیکی) و محیطی ایجاد می‌شود. مواد شیمیایی موجود در مغز (نوروترنسمیترها) از جمله دوپامین و سروتونین که ایمپالس‌های عصبی را انتقال می‌دهند، ممکن است در اختلال تیک نقش داشته باشند.
عوامل خطر سندروم تورت چیست؟
عوامل خطر اختلال تیک عبارتند از:
- سابقه خانوادگی: داشتن سابقه خانوادگی سندروم توره یا سایر اختلالات تیک ممکن است خطر ابتلا به این سندروم را افزایش دهد.
- جنسیت : مردان سه تا چهار برابر بیشتر مستعد ابتلا به سندرم توره هستند.
عوارض نشانگان توره چیست؟
افراد مبتلا به سندروم تورت اغلب زندگی سالم و فعالی دارند. با این حال، این بیماری به‌طور مکرر موجب چالش های رفتاری و اجتماعی می‌شود که می‌تواند به وجهه‌ی فرد آسیب برساند.
شرایطی که اغلب با بیماری تیک مرتبط هستند عبارتند از:
- اختلال کم‌توجهی/ بیش‌فعالی (ADHD)
- اختلال وسواسی فکری- عملی (OCD)
- اختلال طیف اوتیسم
- ناتوانی‌های یادگیری
- اختلالات خواب
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- دردهای مرتبط با تیک ها به خصوص سردرد
- مشکلات کنترل عصبانیت
تشخیص سندروم تورت چیست؟
آزمایش خاصی که بتواند سندروم توره را تشخیص دهد وجود ندارد. تشخیص براساس تاریخچه علائم و نشانه‌هاست.
معیارهای مورد استفاده برای تشخیص سندروم توره عبارتند از:
- تیک حرکتی و صوتی هردو وجود داشته باشد؛ نه لزوماً به‌طور همزمان.
- تیک‌ها روزی چندین بار، تقریباً هر روز یا به طور متناوب به مدت بیش از یک سال اتفاق بیافتد.
- تیک ها قبل از ۱۸ سالگی شروع شوند.
- تیک ها ناشی از داروها، سایر مواد یا مشکلات پزشکی دیگر نباشند.
- باید محل، تکرار، نوع، پیچیدگی یا شدت تیک ها با گذشت زمان تغییر کنند.
سندروم تورت ممکن است تشخیص داده نشود، زیرا علائم می‌توانند مشکلات دیگری را تقلید کنند. چشمک‌زدن ممکن است در ابتدا به مشکلات بینایی ارتباط داده شود یا عطسه‌کردن به آلرژی نسبت داده شود.
تیک های حرکتی و صوتی هردو می‌توانند ناشی از مشکل دیگری غیر از سندروم تورت باشند.
ممکن است پزشک برای رد سایر علل ایجاد تیک موارد زیر را توصیه کند:
- آزمایش خون
- روش‌های تصویربرداری مانند MRI
درمان سندروم توره چیست؟
سندروم تورت درمان قطعی ندارد. هدف روش های درمانی موجود کنترل تیک هایی است که در فعالیت ها و عملکرهای روزانه اختلال ایجاد می‌کنند. هنگامی که تیک ها شدید نباشند، ممکن است درمان لازم نباشد.
تراپی‌ها
- رفتاردرمانی: مداخلات رفتاری شناختی برای تیک ها شامل آموزش تغییر عادات می‌تواند به شما در کنترل تیک ها، شناسایی ایمپالس‌های شدید اخطاردهنده (premonitory urges) و یادگیری حرکات ارادی مخالف تیک ها کمک کند.
- روان‌درمانی : روان‌درمانی علاوه بر کمک به کنارآمدن با سندروم تورت ، می‌تواند در بهبود مشکلات همراه از جمله ADHD، وسواس، افسردگی یا اضطراب کمک‌کننده باشد.
- تحریک عمقی مغز (DBS): برای تیک‌های شدید که به روش‌های درمانی دیگر پاسخ نمی‌دهند، DBS ممکن است کمک‌کننده باشد. تحریک عمقی مغز شامل ایمپلنت دستگاه پزشکی باتری‌دار در مغز است تا تحریک الکتریکی را به نواحی مورد هدف که حرکات را کنترل می‌کنند، انتقال دهد. با این حال، این روش درمانی هنوز در مراحل اولیه تحقیقاتی است و تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا درمان موثر و بی‌خطری برای سندروم توره است یا نه، مورد نیاز می باشد.
سندروم تورت چیست؟
نظرات